I have published two books on pedagogy: Pedagogiek van het onderweg zijn (2023) and Naar een pedagogiek van de beweeglijkheid (2025). Unfortunately, both are currently only available in Dutch. In these works, I explore how pedagogy can be understood as a process of sense-making that unfolds along what Tim Ingold calls “lines of life.” My thinking is strongly influenced by the work of Tim Ingold, Michel Serres, and Jan Masschelein, as well as poststructuralism, phenomenology and enactivism.
In het boek 'Naar een Pedagogiek van de beweeglijkheid' (2025) nodigt Carolien Hermans ons uit om het onderwijs te heroverwegen door beweging, het ongeordende en de zintuiglijke ervaringen van het lichaam als uitgangspunt te nemen. Ze ziet onderwijs niet als een statisch proces van kennisoverdracht, maar als een dynamische beweging naar buiten, een uitnodiging om de wereld tegemoet te treden. Hermans pleit in dit boek voor een andere benadering van onderwijs: onderwijs dat het ongeregelde, het speelse, het magische en het lichamelijke omarmt.
Met de inzichten van denkers als Tim Ingold, Michel Serres en Jan Masschelein onderzoekt Hermans hoe onderwijs niet slechts een overdracht van kennis is, maar een gezamenlijke zoektocht, een ontmoetingsplek waar ideeën, lichamen en ervaringen elkaar voortdurend doorkruisen. Het is een plek van verbondenheid met de wereld om ons heen. Ze neemt ons mee op een verkenning van beweging: van dans tot luchtgetrappel, van vergeten gebaren zoals huppelen tot de mond niet enkel als vervoermiddel voor woorden, maar als een sensitief orgaan dat in voortdurende verbinding staat met de wereld. Ook lachen en fluisteren worden door Hermans gezien als vormen van belichaamd verzet in het onderwijs.
Dit boek is een pleidooi voor onderwijs in beweging: een onderwijs dat niet naar binnen is gekeerd, dat niet vasthoudt aan een uitsluitend mensgericht of ontwikkelingsgericht perspectief, maar dat ruimte biedt voor het onverwachte, het ongeordende en het wereldse. Het is een uitnodiging om op zwerftocht te gaan: te dolen langs kronkelende paden, waar verdwalen onontbeerlijk is en het vinden van oriëntatiepunten niet het doel maar het onderwijs zelf wordt.
In het boek 'Pedagogiek van het onderweg zijn: een verzameling essays over het pedagogisch milieu, het dialogisch proces en het onderwijs als tussenruimte' (2023) voert pedagoog Carolien Hermans de lezer mee in de onderstromen van het onderwijs. Onderwijs is een vloeibaar concept dat geen stilstand kent, alleen beweging. Onderwijs, in andere woorden, is altijd onderweg. Onrust en verandering, alsook verbinding, het buiten de eigen oevers treden en de oversteek wagen, zijn wezenskenmerken van leren en onderwijzen.
In het onderwijs, zo stelt Hermans, gaat het niet zozeer om informatieoverdracht maar om aandachtige betrokkenheid. Aandacht is een uitleidende beweging, dat wil zeggen, in het doen, in het handelen ontvouwt de aandacht zich. Leren is in feite niets meer dan het aandachtig zijn op wat zich voordoet in het pedagogische moment.
Pedagogiek van het onderweg zijn is een boek dat handen en voeten aan het onderwijs geeft door het lichaam zelf als belangrijkste zingever naar voren te schuiven. In acht denkstappen – voorbij leeropbrengsten, de prestatiesamenleving, de gedeelde leefsfeer, vloeibare en oppervlakkige kennis, creativiteit, ambacht, aandachtige betrokkenheid en zingeving – voert Hermans de lezer weg van het opbrengstgerichte denken en stelt daar het procesgerichte denken voor in de plaats.
Pedagogiek van het onderweg zijn richt zich voornamelijk op studenten, docenten, beleidsmakers en eenieder die zich wil laten inspireren door een boek dat het onderwijs binnenstebuiten keert.
https://www.bol.com/nl/nl/p/pedagogiek-van-het-onderweg-zijn/9300000144445686/